21 thuật ngữ mà người dùng Linux cần biết

Cho dù bạn là người dùng Windows/macOS hay là người mới sử dụng máy tính, Linux thường là một thách thức đối với mọi người khi họ gặp phải những thuật ngữ không quen thuộc.

Bạn thường không gặp thuật ngữ chuyên ngành Linux trong các sách giáo khoa máy tính phổ thông, trừ khi có một chương dành riêng cho Linux.

Vì vậy, đối với phần lớn người dùng chưa từng sử dụng Linux, các thuật ngữ liên quan nghe có vẻ xa lạ với họ.

Với bài viết này, tôi muốn thay đổi điều đó bằng cách giải thích một số thuật ngữ quan trọng có thể giúp bạn đi sâu thế giới Linux tốt hơn.

1. Kernel

Là lõi của hệ điều hành, tương tác với phần cứng và phần mềm giúp bạn kiểm soát hệ thống chính, nó gọi là Kernel

Và, Linux chỉ là một hạt nhân. Tham khảo bài viết Linux là gì

Mọi hệ điều hành đều được xây dựng dựa trên một Kernel, như Kernel Windows NT cho Windows và Kernel XNU cho macOS của Apple.

2. Distro (bản phân phối)

Distro (viết tắt của distribution) là một gói hệ điều hành hoàn chỉnh được xây dựng trên nền tảng Linux Kernel.

Có thể có hàng trăm bản Linux Distro. Mỗi bản phân phối có thể khác nhau về môi trường máy tính để bàn, trình quản lý gói, phần mềm được cài đặt sẵn, giao diện người dùng, phiên bản Linux Kernel và các trường hợp sử dụng.

Một số ví dụ về bản phân phối bao gồm Ubuntu, Fedora, Arch Linux và Linux Mint. Ngoài ra, còn có các bản phân phối dựa trên các bản phân phối hiện có khác. Ví dụ, Linux Mint dựa trên Ubuntu và Ubuntu dựa trên Debian.

3. Dual Booting (khởi động kép)

Là kỹ thuật cài đặt hai hệ điều hành trên cùng một máy tính được gọi là khởi động kép.

Bạn có thể quyết định sử dụng bất kỳ bản phân phối nào, cho dù bạn có hai bản phân phối Linux hay một hệ điều hành Linux và Windows.

Nếu bạn đang muốn thử làm cái này, thì nên đọc bài viết sau để hiểu rõ hơn nhé

4. Grub

Grub ( GRand và Unified Bootloader) là chương trình quản lý khởi động (hoặc bootloader) liệt kê các hệ điều hành được cài đặt trên máy tính của bạn. Bạn có thể tìm thấy nó trên hầu hết các bản phân phối Linux phổ biến, với một số ngoại lệ như Pop!_OS.

Nếu bạn chưa biết, bootloader là một chương trình khởi động khi bạn khởi động máy tính và tải kernel để thực thi. Bạn có thể tùy chỉnh thứ tự của nó và cũng tùy chỉnh giao diện của nó ở một mức độ nào đó.

Tìm hiểu thêm về grub trong bài viết này nhé.

5. Desktop Environment

Môi trường máy tính để bàn là một thành phần của bản phân phối Linux cung cấp giao diện người dùng đồ họa (GUI) để tương tác với tất cả công nghệ.

Nó bao gồm các thành phần như biểu tượng, thanh công cụ, hình nền, tiện ích và nhiều hơn nữa.

Bạn có thể tìm hiểu chi tiết về môi trường máy tính để bàn trong bài viết của chúng tôi và khám phá tất cả các môi trường máy tính để bàn có sẵn tại đây:

6. Display server

Máy chủ hiển thị là công nghệ cốt lõi cho phép bạn xem và có giao diện người dùng đồ họa (GUI). Nếu không có nó, bạn sẽ không có GUI để tương tác.

Nó không giống như môi trường máy tính để bàn. Trên thực tế, môi trường máy tính để bàn bao gồm một máy chủ hiển thị bên dưới để thực hiện mọi việc.

Bạn có thể đã nghe về X11 và các phiên Wayland, đó là các loại máy chủ hiển thị có sẵn. Khám phá thêm tại đây:

7. Display Manager

Trình quản lý hiển thị là chương trình cung cấp khả năng đăng nhập cho người dùng trong môi trường máy tính để bàn.

Một số trình quản lý hiển thị phổ biến là GDM, LightDM và SSDM. Bạn có thể tìm hiểu thêm về chúng tại đây:

8. GNOME Shell

Thành phần giao diện người dùng trong môi trường máy tính để bàn GNOME chịu trách nhiệm quản lý các hành động như chuyển đổi cửa sổ, thông báo và khởi chạy ứng dụng là shell GNOME.

Bạn có thể tùy chỉnh hành vi và thêm nhiều chức năng hơn bằng cách sử dụng tiện ích mở rộng shell GNOME .

9. Terminal Emulator

Trình giả lập thiết bị đầu cuối là một chương trình dựa trên văn bản cho phép bạn nhập lệnh để máy tính xử lý. Một số người thậm chí còn thích gọi nó là giao diện dòng lệnh (giống như dấu nhắc lệnh trong Windows).

Theo mặc định, mọi bản phân phối Linux đều cung cấp một trình giả lập thiết bị đầu cuối với một bộ khả năng. Tuy nhiên, bạn có thể chọn cài đặt một trình giả lập riêng để có nhiều chức năng hơn hoặc giao diện/cảm giác khác.

Bạn có thể khám phá danh sách các trình giả lập thiết bị đầu cuối Linux có sẵn của chúng tôi để dùng thử một số tùy chọn thú vị.